Bewegen is goed, prettig en gezond. Vooral ook voor mensen met een verstandelijke beperking

De boodschap dat bewegen goed is voor hoofd en hart geldt natuurlijk voor iedereen. Uit onderzoek van het Kenniscentrum Sport & Bewegen blijkt echter dat mensen met een verstandelijke beperking meer baat hebben bij sporten en bewegen dan de gemiddelde Nederlander. Reden om eens bij Gors te informeren hoe het met het sporten en bewegen bij hun cliënten zit.

Gors biedt wonen, werken en dagbesteding aan voor mensen met hersenletsel en/of een verstandelijke en/of lichamelijke beperking op Schouwen-Duiveland. Marlies Janse is begeleidster bij de woonvoorziening Regenboogstraat in Zierikzee. Overdag gaat iedereen naar de dagbesteding, ’s avonds en in het weekeinde is er tijd voor hobby’s. “We vragen bij elke bewoner welke sport hij of zij wil doen”, vertelt Marlies. “Vervolgens kijken we of er een vrijwilliger beschikbaar is om de wensen in te vullen of we doen een oproepje via Facebook. Want vaak is er wel begeleiding of een buddy nodig. Veel mensen fietsen. We mogen nu een duo fiets aanschaffen, alleen moeten we nog een stalling ervoor vinden.”

Creatief met bewegen

Niet iedereen voelt echter de behoefte om te sporten. Voor die mensen verzinnen de begeleiders creatieve oplossingen om de cliënten te laten bewegen. Marlies: “We stimuleren hen om naar de dagbesteding te wandelen. Nu die in de oude Lidl is, moeten ze wat verder lopen. En op de dagbesteding staat een hometrainer als onderdeel van het programma. Thuis laten we hen het vuilnis wegbrengen of lopen we samen voor een boodschap naar de stad. Vaak dansen we op TikTok. Sinds corona kunnen we in onze gemeenschappelijke ruimte op de IPad meedoen aan het dansuurtje van Brugzicht. Staan we met z’n allen gezellig te swingen. En een speurtocht door het huis is ook populair. Er is genoeg te verzinnen.”

Langlaufen

Wie geen creatieve aanpak nodig heeft is Hillie Steenstra. Zij is sportief gekleed en oogt tien jaar jonger dan de 71 jaar die zij telt. Als je haar appartement binnenkomt, hangt er in het zicht een bos medailles van allerlei sportieve evenementen zoals de dagvierdaagse, langlaufen, paardrijden. Ze is net terug van een wintersportvakantie waar ze opnieuw een mooi diploma voor langlaufen in de wacht sleepte. “Het is elk jaar een leuke groep waar ik mee op vakantie ga”, vertelt Hillie. “Maar ik hou ook van zwemmen en aquajogging en van paardrijden bij manege Balans.”

Aquatraining

Hillie wandelt graag. Het liefst met Sjef, de hond van haar zus Wietske. Bij mooi weer wandelt ze op donderdag naar Laco voor de aquatraining, die zij al zo’n vijftien jaar volgt. “Angelique is onze trainster en je beweegt op muziek in het water. Ik heb een vaste plek in het zwembad. Daarna drinken we samen nog koffie of thee en maken we een praatje. Heel gezellig.”

“Het fijne voor Hillie is, dat het een gewone activiteit is, dus niet specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking”, vult Marlies aan. “Het gaat om circa dertig deelnemers, meest vrouwen, en zij is echt onderdeel van de groep.”

Baantjes trekken

Op dinsdagavond zwemt Hillie, ook bij Laco, met een aantal andere bewoners van de Regenboogstraat. Ook van de woonlocatie Touwbaan komen bewoners, samen gaat het wel om vijftien tot twintig cliënten van Gors. Iedereen trekt baantjes in het eigen tempo en naar vermogen. Het is meteen ook een moment om elkaar te ontmoeten.
Marlies: “Vroeger, in Onderdak, was het een speciaal uurtje voor mensen met een beperking. Bij Laco kan iedereen op dat tijdstip zwemmen. Onze cliënten zijn niet bijzonder, maar maken deel uit van de donderdagavondgroep.”

Nodig

“Als ik niet genoeg beweeg, voel ik me niet prettig”, vertelt Hillie. “Soms zit mijn hoofd helemaal vol. Ik heb bewegen en bezig zijn gewoon nodig.”
Ook Marlies merkt het als een bewoner te weinig beweegt. “De mensen worden snel kortademig en ook humeurig. Dan is het tijd om hen opnieuw te stimuleren.”

Leven in de brouwerij

Dat stimuleren gebeurt ook in de Kaersemakerstraat, een woonlocatie van Gors waar oudere cliënten ook voor dagbesteding terecht kunnen. Geert-Jan de Bruijne is er begeleider. “Hier komen de niet-actieve gepensioneerde cliënten”, vertelt hij. “We doen er spelletjes, ze kunnen puzzelen of met elkaar koffiedrinken. We letten erop dat de deelnemers niet de hele dag op hun stoel zitten. Wie kan, komt lopend naar de dagbesteding en we nemen hun niets uit handen wat zij zelf nog kunnen. Ook doen we af en toe spontaan een dansje of een gezamenlijke bewegingsactiviteit. Een keer per twee weken komt een bewegingsvrijwilliger die gericht met hen aan de slag gaat. We merken dat bewegen hun een goed gevoel geeft en het brengt leven in de brouwerij. Maar het is geen ‘moeten’, we stimuleren.”

 

Onderzoek
Kenniscentrum Sport & Bewegen liet in 2022 onderzoek doen naar de sociaaleconomische waarde van sport en bewegen voor iemand met een verstandelijke beperking. De conclusie is dat investeren in deze doelgroep loont. Omdat zij gemiddeld inactiever zijn, valt er meer gezondheidswinst te boeken door sport en bewegen.
Mensen met een verstandelijke beperking hebben bovendien een hogere kans op osteoporose, depressie, dementie en botbreuken. Regelmatig sporten en bewegen vermindert de kans op deze aandoeningen. Daarmee ontstaat een besparing op de zorgkosten, een hogere kwaliteit van leven en een hogere levensverwachting.
De grootste waarde, maar liefst 60%, wordt behaald bij 55 jaar en ouder.
Kijk voor het rapport en de infographic op www.kenniscentrumsportenbewegen.nl 

 

Bron: SD SPORT, tekst Inge Heuff, fotografie Sandra Schimmelpennink